Zeeforelvissen in de archipel van Funen
Kliffen, zandstranden, rotsachtige kusten en de beroemde ‘luipaardbodem’: van de ongerepte eilanden in de zuidelijke archipel van Funen wordt elke zeeforel-afficionado enthousiast! Samen met John Huussen stapte ik in het holst van de nacht in de auto om dit zelf te gaan ervaren. Een verslag van een fantastisch avontuur in een adembenemend mooie omgeving.
Tekst: Johan Struwe, foto’s: Johan Struwe en John Huussen.
Terwijl ik met mijn gasten op het water in de Biesbosch zit, gaat mijn telefoon: toenmalig Beet-collega John Huussen, met de vraag of ik mee wil naar het Deense Funen voor een reportage over het vissen op zeeforel aldaar. Een vraag die niet aan dovemansoren is gericht, want meer dan vijfentwintig jaar geleden heb ik een jaartje in dit land gewoond, en daar al (met wisselend succes) kennisgemaakt met deze soort. Ik woonde daar namelijk aan de oevers van de Kærup å, een zeer bekende zeeforelrivier. In bepaalde tijden van het jaar trok de zeeforel die rivier op voor de paai, en gewapend met vliegenhengel en hoofdlamp probeerde ik dat prachtige zilver te verschalken in de nacht. Een compleet andere setting dus dan de visserij aan de kusten, die we voor deze reportage gaan beoefenen, want hier is de zeeforel het hele jaar te vangen. Vol verwachting en gezonde zenuwen pik ik John op, en rijden we de nacht in, op weg naar misschien wel een van de mooiste visgebieden van Europa. Met 150 km/h op de cruise control flitsen we over de noord-Duitse laagvlakte, om uiteindelijk bij het krieken van de dag aan te komen bij de veerboot die ons naar het eiland Avernakø brengt. Na de overtocht van zo’n half uurtje komen we aan in de haven, en rijden we over smalle weggetjes naar het Avernakø Landhotel, waar we hartelijk worden verwelkomd door gastvrouw Gitte, die twaalf jaar geleden als verpleegster naar dit eiland kwam, maar inmiddels haar droom van een eigen hotel heeft verwezenlijkt. Ter plekke blijkt dat ik na al die jaren het Deens nog niet ben verleerd, wat best wel een verrassing voor me is. Overigens is het beheersen van deze taal geen vereiste, want werkelijk iedereen hier spreekt uitstekend Engels.
ABSOLUTE RUST
Het eerste wat ons opvalt is de absolute rust die op dit ongerepte eiland heerst. Het enige dat te horen is, is het fluiten van vogels, de wind en het ruisen van de golven aan de kust. Wat een contrast met het drukke Nederland! Het leuke hier is dat je vrijwel overal met de auto mag komen, dus tijdens onze eerste verkenningen rijden we door weilanden, over onverharde boerenweggetjes en tussen bosschages door. Zie je een interessante stek? Dan zet je je auto stil, pakt je spullen en gaat aan de slag. Een heerlijk gevoel van vrijheid. Als relatieve leken in deze visserij is het voor ons een kwestie van veel stekken bezoeken, waarbij we hulp hebben van een door Gitte meegegeven kaartje met daarop wat goede stekken. En al snel komen we erachter dat het vissen op zeeforel niet voor watjes is! Het wordt wel eens de vis van de duizend worpen genoemd, en dat blijkt ook vandaag. Worp na worp na worp blijft onbeantwoord. We vissen met speciaal voor deze visserij ontworpen pilkers van Sølv en Savage Gear, en het voordeel aan die aasjes is dat ze echt idioot ver te werpen zijn. Na het inwerpen is het de truc deze snel binnen te vissen, en om de vijf, zes slagen aan de molen een korte spinstop in te lassen. Deze pilkertjes, die een zandspiering imiteren, dwarrelen dan achteruit richting de bodem, wat een perfecte imitatie van het vluchtgedrag van dit visje schijnt te zijn. Je ziet het ook duidelijk aan je lijn; zodra je stopt met binnendraaien valt er een bochtje in je lijn, die er vrijwel meteen weer wordt uitgetrokken doordat je kunstaas achteruit wegzakt. Ineens voel ik na zo’n spinstop een duidelijke aanbeet, en sla vast op een vis. De dril verloopt nogal vreemd, en ineens zie ik waarom: een grote geep heeft zich aan de pilker vergrepen. Niet de soort waar we op jagen, maar het geeft toch wat vertrouwen in de aanpak! Weer vele worpen later volgt er bij mij opnieuw een aanbeet, en deze vis voelt duidelijk anders aan. Na een korte dril komt eindelijk de eerste zeeforel in het netje. Wat een ontlading! Het is allesbehalve een monster, maar wat is deze vis welkom na al het harde werk! Euforisch keren we terug naar het hotel, waar we van andere vissers horen dat zij er die dag drie hadden gevangen. Dat vinden we op dat moment al behoorlijk wat. We wisten toen nog niet wat ons de volgende dag te wachten stond…
Smalle landweggetjes leiden je langs slaperige dorpjes.
De eerste zeeforel ligt in het netje. Daar moesten we hard voor werken!
VISPARADIJS AVERNAKØ
Wanneer je houdt van rust, ongerepte natuur en prachtige visstekken is Avernakø een absoluut paradijs. Je vindt hier kliffen, bossen en weidse vlaktes met een kustlijn van 18 kilometer. Het kraakheldere zeewater rondom het eiland doet denken aan de flats op Bonaire of Curaçao. Voor je verblijf kun je terecht in het knusse Avernakø Landhotel, waar je door eigenaresse Gitte in de watten wordt gelegd. Zowel het ontbijt als het diner bestaat uit typisch Deense gerechten, en de kamers zijn ruim en comfortabel. Het vissen op zeeforel kan hier jaarrond, waarbij het voorjaar (april/mei) en het late najaar (oktober/november) vaak de beste periodes zijn.
Het Landhotel op Avernakø; ooit een schooltje, nu een knus hotel.
OP PAD MET CHRISTIAN EN LINDA
De ochtend erop ontmoeten we Christian en Linda van de organisatie Havørred Fyn/Seatrout.dk. Deze organisatie, gefinancierd door de verschillende gemeentes in Funen stelt zich ten doel het zeeforelvissen te promoten en faciliteren. Dat doen ze onder meer door het uitzetten van maar liefst 400000 smolts (jonge zeeforelletjes) per jaar, en door het uitgeven van een jaarlijks magazine over deze visserij. Christian houdt zich binnen deze organisatie bezig met het maken van content en de marketing, waar Linda als bioloog aan dit project is verbonden. Zij staat aan het hoofd van het kweekprogramma van de smolts, en stuurt daarbij teams van vrijwilligers aan om dit te realiseren. Beiden zijn fanatieke en vaardige zeeforelvissers, en in hun kielzog gaan we de tweede dag op pad, op jacht naar het zilver van Funen. Wat meteen opvalt is hoe gedreven Christian en Linda zijn in hun werk. Vol enthousiasme geven ze ons uitleg over stekkeuze, schaven ze onze aaspresentatie bij en zetten ze ons op de beste stekken. Het is met name zoeken naar de bekende ‘luipaardbodem’: een mix van vegetatie en kale zandbodem. En dat blijft niet lang zonder resultaat! Al snel staat Christian met een kromme hengel in zijn handen, en is de eerste zeeforel van de dag een feit. En daar zou het vandaag niet bij blijven, want ook John staat enkele minuten later te drillen. Helaas bleek dit wéér een geep te zijn, en er zouden nog vele volgen. Toch vangt ook hij kort daarna zijn eerste forel van de trip, en zijn ook Linda en ik snel van de nul af. Het is echt een kwestie van precies op de goede stek zitten, want waar de ene stek volop aanbeten oplevert, blijft de actie op andere, op het oog identieke stekken uit. Een kwestie van wind en stroming, zo blijkt. Alles moet perfect in elkaar vallen, en dankzij de enorme kennis van Christian en Linda gebeurt dat ook. We sluiten de dag af met het ongelooflijke aantal van 18 zeeforellen en minstens net zo veel gepen! Terug in het hotel geloven de andere vissers hun oren niet als we dit vertellen, en ook zelf moeten we even in onze armen knijpen…
De beroemde luipaardbodem in beeld.
Een prachtige forel voor Johan..
Een mooie kleurling voor John.
HAVØRRED FYN/SEATROUT.DK
Om het vissen op zeeforel in Funen te faciliteren en te promoten hebben de verschillende gemeenten hier de krachten gebundeld in deze organisatie. Er wordt onderzoek verricht naar het migratiegedrag van de zeeforel, het vissen op de eilanden van Funen wordt gepromoot op social media en via een jaarlijks verschijnend magazine en er is een groots opgezet kweekprogramma, waarbij onder de bezielende leiding van Linda jaarlijks maar liefst 400000 smolts worden gekweekt, en voorzien van een klein vinknipje ter herkenning worden uitgezet in de wateren rondom Funen. Het leuke is dat we naast wilde exemplaren ook een paar van deze gemarkeerde forellen hebben kunnen vangen tijdens onze trip. De organisatie drijft op vrijwilligers, en daaraan is geen gebrek. Uit binnen- en buitenland komen fanatieke zeeforelvissers op gezette tijden over om de handen uit de mouwen te steken. Tevens is er een samenwerking tussen deze organisatie en Sportvisserij Nederland opgezet, om zo kennis op te doen voor de herintroductie van de zeeforel in Nederlandse wateren zoals het Lauwersmeer.
Linda met een zojuist gevangen forel.
REIZEN NAAR DE ARCHIPEL VAN FUNEN
De eilanden van Funen zijn ideaal voor een kortere vistrip, want het is een stuk sneller bereikbaar dan bijvoorbeeld Zweden. Rij in Duitsland via Bremen en Hamburg naar het Deense Faaborg. Een ritje van zo’n zeven uur als de eeuwige file voor de Elbtunnel in Hamburg een beetje meewerkt. Pak daar aangekomen de Ø-Færgen naar het eiland van keuze. Je kunt kiezen voor Avernakø, maar ook voor de nabijgelegen eilanden Lyø en Ærø. Doordat er meerdere malen per dag wordt aangemeerd is het ook prima mogelijk om een rondreis te maken in dit zeeforelparadijs, want elk eiland heeft weer zijn eigen karakteristiek. Een kaartje voor de Ø-Færgen kost buiten het hoofdseizoen op moment van schrijven 75 Deense Kronen (omgerekend zo’n tien euro) retour per persoon. Een auto zonder aanhanger tot zes meter gaat mee voor 120 Deense Kronen retour. Je hoeft overigens niet zwaar te reizen, want je hebt weinig nodig. Een lange spinhengel, een waadpak, een klein landingsnetje en een doosje met wat verschillende kleuren pilkers is alles wat je nodig hebt. Liever vliegvissen? Met een Aftma 6-7 hengel, wat kleine streamers en wat imitatiegarnaaltjes kom je een heel end. Een visvergunning (fisketegn) voor een week kost 150 Deense Kronen (omgerekend zo’n twintig euro) en is verkrijgbaar bij hotels, winkels of online via Fisketegn.dk.
Gevist wordt er met kleine pilkers. Met deze pilkers kun je echt een behoorlijk eind werpen, wat ook nodig is bij deze visserij.
Ook de geep is hier nooit ver weg in de zomermaanden.
DRIE SOORTEN ZEEFOREL
De zeeforel heeft afhankelijk van diens levensfase drie verschijningsvormen. De jongere vissen worden hier ‘Groenlanders’ genoemd. Deze hebben qua uiterlijk wel wat weg van kleine beekforellen. De iets oudere vissen, die migreren voor de paai en dus ook verkleuren naar hun paaikleed noemt hen hier ‘kleurlingen’. Dit zijn al duidelijk grotere vissen. Maar de heilige graal voor de zeeforelvisser is de zogenaamde ‘overspringer’. Dit betreft volwassen, grote zeeforellen, die niet voor de paai de rivier op trekken, maar in de kustwateren blijven rondhangen. Dit zijn de vissen die harde drils opleveren aan licht materiaal, en actief jagen op kleinere vis. Deze soort kan tot een meter lang worden, waarbij ze een gewicht van tien kilo bereikt. In de praktijk mag je bij een vis van een halve meter al je handen dichtknijpen, want net als bij onze soorten zijn de grote exemplaren zeldzaam.
Hangen!
HEIMWEE NAAR HET PARADIJS
Helaas komt aan alles een eind, en zo ook aan onze trip naar dit prachtige eiland. Na in de vroege ochtend nog een korte sessie te vissen, die voor John nog één zeeforel oplevert, wat het totaal op 19 zeeforellen brengt, komt daarna het onvermijdelijke afscheid. De veerboot meert weer aan in het haventje, en na een heerlijk rustgevend half uurtje op het zonnedek van de boot stuur ik de bus weer de drukte van het vasteland in. Gelukkig is de beruchte Elbtunnel bij Hamburg ons genadig, want we staan slechts een half uur in de file. Dat heb ik wel eens erger meegemaakt daar in die eeuwige bouwput… Na een rit van net geen zeven uur parkeer ik de auto weer op mijn eigen oprit, en heb ik meteen al heimwee naar Avernakø. Die prachtige parel, omzoomd door azuurblauw water, waar rust en stilte je als overprikkelde Nederlander echt weten te overweldigen! Het is niet de vraag óf we terugkeren, maar wanneer. Wat mij betreft kan dat niet snel genoeg zijn! Vi ses! (Tot ziens in het Deens).
Ook ervaren?
Heb je na het lezen van dit artikel ook meteen zin gekregen om die gehate gesloten tijd in tweeën te hakken met een leuke, korte vistrip medio april? Samen met John en de in het artikel genoemde partijen organiseert Visgids Biesbosch een leuke groepsreis naar Avernakø in de beste periode om grote zeeforellen te vangen. Er is op moment van schrijven nog plek voor vier deelnemers. Interesse? Klik hier!
Goed weekend!
